دسته : گوناگون , ,
اندام بینایی:
چشم‌ها اندام‌هایی حساسند و در حفره‌ای استخوانی قرار دارند. سلول های حسی داد‌ه‌های نوری را برای ساختن و تصویری از دنیای اطراف ما به مغز می فرستند. بینایی یکی از مهم ترین حواس است. با کمک این حس می‌توانیم محیط اطراف خود را بشناسیم. چشم‌ها توسط تحریکات نوری بین شکل‌ها و رنگ‌ها، درخشندگی و تاریکی تفاوت قایل می‌شوند. پردازش اصلی بینایی در مخ به کمک حافظه بینایی انجام می‌شود، که نوع بسیار تکامل یافته‌ای از ادراک حسی است.
فرایند تشکیل تصویر درون چشم به وسیله پدیده‌های فیزیکی قابل توضیح است. نور هنگام گذشتن از محیط هایی با چگالی‌های گوناگون نوری می شکند و جهتش تغییر می‌کند. شکل‌های مختلف ماده‌ی شفاف با چگالی متفاوت می‌توانند باعث همگرایی یا واگرایی پرتوهای نور شوند. از این خاصیت به عنوان مثال در دوربین‌های عکاسی استفاده می‌شود. به همین دلیل چشم را هم می‌توان به عنوان یک دوربین عکاسی در نظر گرفت. عدسی چشم شبیه عدسی دوربین، مردمک شبیه روزنه‌ی دوربین و شبکیه شبیه فیلم دوربین عکاسی است.
در دوربین، عدسی از جسم تصویری واضح و برعکس روی فیلم تشکیل می‌دهد. در چشم این تصویر در روی شبکیه تشکیل می‌شود.
در چشم، تحریکات نوری به پیام های عصبی تبدیل می‌شوند. رشته‌های عصبی این تحریکات را به مخ منتقل می‌کنند و در آن جا تبدیل به تصاویر قابل درک می شوند.
کره چشم توسط ماهیچه‌های اطراف آن حرکت می‌کند. با حرکات خاص چشم، دید دو چشمی از یک تصویر امکان‌پذیر می‌شود و میدان بینایی گسترش می‌یابد. کره‌ی چشم توسط بخش هایی مثل پلک ها، مژه ها، غدد اشکی و ابروها محافظت می‌شود.
اجزای کره چشم
- ملتحمه: در جلو قرار دارد و همه کره چشم بجز قرنیه را می پوشاند.
- اسکلرا ( سفیدی یا صلبیه چشم): محافظ کره چشم است.
- قرنیه: از ۵ لایه تشکیل شده؛ هیچ رگ خونی ندارد و از طریق انتشار اسمزی، غذای خود را دریافت می‌کند. نقش قرنیه، انکسار نور است.
- عنبیه: فضای جلوی عدسی را به دو قسمت طاق قدامی یا جلویی و اتاق خلفی تقسیم می‌کند. در اتاق خلفی، مایع زلالیه تولید می‌شود و از طریق مردمک به اتاق جلویی می‌رود.
- اجسام مژگانی
- مشیمیه یا کروئید که یک عضو پر عروق است.
- عدسی : از سه لایه تشکیل شده است. بین بافت‌های بدن، بیشترین میزان پروتئین و پتاسیم در داخل عدسی جمع شده است. عدسی فاقد عصب و عروق است و وظیفه انکسار نور و ایجاد تصویر روی شبکیه را بر عهده دارد.
- شبکیه : از لایه های مختلفی از جمله سلول‌های گیرنده نوری (فتورسپتورها) تشکیل شده است. این سلول‌ها بر ۲ نوع هستند. سلول‌های استوانه‌ای و سلول‌های مخروطی که سلول‌های استوانه‌ای در دید شب، اهمیت ویژه‌ای دارند.
- بین عدسی و شبکیه، مایعی لزج، به نام زجاجیه قرار دارد که وظیفه آن حفظ قوام چشم است.
ساختمان چشم
چگونه می بینیم؟
فرایند دیدن با ورود نور از مردمک و برخورد آن با شبکیه در بخش عقبی چشم آغاز می‌شود. محیط‌هایی که نور در چشم از آن ها عبور می کند، عبارتند از: قرنیه، زلالیه، عدسی و زجاجیه. پرتوهای نوری که از بیرون به چشم وارد می‌شوند بعد از گذر از قسمت‌های فوق تصویری را بر روی شبکیه تشکیل می‌دهند. این عمل باعث تبدیل پرتوهای نور به تحریکات عصبی می‌شود. این تحریکات به مرکز بینایی چشم در مخ می‌روند و در آن جا به صورت یک تصویر درک می‌شود.
به منظور واضح دیدن یک جسم، به طور ناخودآگاه چشمان خود را مقابل آن می‌گیریم تا تصویر بر روی بخشی از شبکیه به نام نقطه‌ی زرد بیفتد. در این نقطه، بینایی حداکثر وضوح را دارد. تصاویری که دورتر از نقطه‌ی زرد تشکیل می شوند، وضوح کمتری دارند. در نقطه‌ای که عصب بینایی از چشم بیرون می رود، گیرنده‌ی حسی بینایی وجود ندارد و "نقطه‌ی کور" نامیده می‌شود. به منظور بهتر دیدن اجسام با فواصل گوناگون، تحدب عدسی چشم تغییر می‌کند. تغییر قطر عدسی برای رویت بهتر اجسام دور و یا نزدیک، تطابق نامیده می‌شود. تطابق توسط ماهیچه‌های مژکی صورت می‌گیرد. اگر برای دیدن اجسامی در فاصله دور، ماهیچه های مژکی که به مشیمیه متصل اند، منقبض شوند عدسی مسطح‌تر می شود.
برای دیدن اجسام نزدیک، ماهیچه های مژکی حلقوی منقبض می‌شوند و تحدب عدسی را بیش تر می‌کنند. کشسانی عدسی آن را قادر می‌سازد تا تحدب خود را تا حدی تغییر دهد که تصویر واضحی روی شبکیه تشکیل شود. به خاطر انقباض ماهیچه‌های مژکی، چشم در دیدن اجسام نزدیک، تا دیدن اجسام دور زودتر خسته می‌شود. قابلیت مردمک در سازگاری با تحدب عدسی به افزایش وضوح بینایی کمک می کند.
باید توجه داشت که این مراحل به طور هم زمان در هر دو چشم رخ می‌دهند (دید دو چشمی). برای جلوگیری از ایجاد دوبینی، مغز دو تصویر ایجاد شده را با هم ترکیب می‌کند و سرانجام یک تصویر درک می شود این عمل، ترکیب تصاویر نامیده می‌شود.
برای دیدن آناتومی چشم روی تصویر زیر کلیک کنید:
برچسب ها : ما , چگونه , میبینیم ,